Podstawowym prawem wszystkich ludzi jest prawo do ustanowienia i troski o granice własnego terytorium psychologicznego. Jest jednak jeden bardzo ważny warunek: możemy to robić tylko tak, aby nie przekraczać granic terytorium innego człowieka.
GŁÓWNE OBSZARY TERYTORIUM PSYCHOLOGICZNEGO:
1. Prawa
Najważniejsze jest prawo do bycia sobą. Oznacza ono, że mogę dysponować wszystkim, co do mnie należy, według własnego upodobania. Wśród rzeczy, które są naszą własnością można wymienić: czas, energię, rzeczy materialne, pomysł na własne życie.
2. Postawy, Potrzeby
Mam prawo wyrażać siebie, o ile czynię to tak, aby nie naruszać godności drugiej osoby.
3. Słowa
Mam prawo wyrażać siebie, o ile sposób rozmowy i słowa, których używam, druga osoba uznaje za dopuszczalne w czasie dyskusji ze mną.
4. Uczucia
Mam prawo do wyrażania własnych uczuć i emocji w sposób nie naruszający godności drugiej osoby. Z tego wynika, że mogę także wyrażać swoją złość, o ile nie zachowuję się agresywnie. Agresja może wynikać ze złości, jednak jest to zachowanie, które ma na celu zranienie drugiej osoby. Asertywna ekspresja złości zaś służy tylko pozbyciu się napięcia, bez intencji zadania bólu rozmówcy.
PRAWA FENSTERHEIMA
1. Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć tak długo, dopóki nie ranisz innych.
2. Masz prawo do wyrażania siebie nawet jeśli rani to kogoś innego, dopóki Twoje intencje nie są agresywne.
3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb, dopóki uznajesz, że inni mają prawo odmówić.
4. Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą.
5. Masz prawo do korzystania ze swoich praw.
źródła: Maria Król-Fijewska - "Stanowczo, łagodnie, bez lęku"; Gazeta Prawna
A na rozluźnienie atmosfery ;)