Tajemnice "Namslauer Adressbuch..."

Zapisałem te moje spostrzeżenia, żeby zachęcić Was do studiowania gotyku niemieckiej książki adresowej z 1940 roku.

Ja korzystałem z tego żródła: http://www.namslau-schlesien.de/adrinhalt.htm. Widzę, że namslauerzy ocenzurowali "Namslauer Adressbuch... z 1940 roku. Nie ma na tej witrynie namslauerów właśnie str. 3, która mnie bardzo interesuje, Regirende Partei - partie rządzące:))

Ale w spisie treści na aukcji na "ebay" nie ma strony 4. Czyżby znowu autocenzura? Kripo, Gestapo itd:))?

Na aukcji ebay jest w spisie treści str. 3 - Regirende Partei, ale nie ma jej na stronce namslauerów:), z której korzystałem. Nie wiem, co jest na stronie 4, ale dlaczego nie ma tej strony w spisie treści na ebay?

Szukałem tej powiatowej siedziby  NSDAP w Namysłowie w "Adressbuch z 1940 r." nie znalazłem, bo siedziby partii politycznych i personalia nazistowskich powiatowych wodzów znajdują się na str. 3 - tej niepublikowanej na stronach www.  namslaeurów. Znalazłem jednak we wspomnieniach b. nauczyciela niemieckiego z Namslau - Artura Kalkbrennera  (wg. Tadeusza Harjasza  - Kahlbrennera) info, że siedziba powiatowego NSDAP w styczniu 1945 roku mieściła się już w budynku Finansamt, czyli dzisiaj Banku Spółdzielczym. Prezes Zubek, kupując niegdyś ten obiekt,  chyba wiedział, jaką tradycję ma ten budyneczek;) Nie wiem, czy robię BS Namysłów dobrą reklamę:)

Naprzeciwko siedziby NSDAP musiało się mieścić partyjne kasyno - dzisiaj "Hotel Nowy". Może sporo jest prawdy w opowieściach o tym dyskretnym nazistowskim domku publicznym w dzisiejszym hotelu Pabiniaka? Nowy obiekt przy Hotelu Nowy ma też służyć publicznym i sportowym uciechom i rozrywce:))

P>S> Doczytałem jeszcze we wspomnieniach Kalkbrennera,  że jesienia 1944 kierownictwo namysłowskiego NSDAP rozpoczęło budowę schronu w pobliżu swej siedziby - na starym cmentarzu - dziś park przy placu Wolności. Mieli się w nim bronić do ostaniej kropli krwi namysłowscy naziści. Nie wiem, czy zabrakło cementu czy odwagi, bo wzorem kreislautera NSDAP Fischera wszyscy brunatni politrucy uciekli na lewy brzeg Odry. Chętnie przeczytałbym, kto miał zginąć w tym partyjnym schronie naprzeciwko współczesnego Banku Spółdzielczego. Jutro powinienem dotrzeć do nieocenzurowanej wersji "Namslauer Adressbuch..." Może opublikujemy listę z nazistowskiego bunkra?

Jest jeszcze a propos Domu Austa - a raczej domów Austa - taka relacja wspomnieniowa radcy sądowego Partheila z 27 maja 1945 r. :

Poszedłem potem przez [raczej obok torów - red.] tory na ulicę Feldstrasse [ul. Piłsudskiego]. Domy Austa były zajęte przez rannych Rosjan[...] Oba nowe domy majstra kowalskiego [warsztaty mistrza ślusarskiego] Austa na Wilhelmstrasse [ Bohaterów Warszawy - park zwany "Małpiakiem" ] były wypalone. Wynika z tego, że komendę MO przy Piłsudskiego przeniesiono dopiero po likwidacji sowieckich szpitali. Jedyny w mieście Aust - mistrz ślusarski był jednym z dców namysłowskiego Volkssturmu. Czyli   co?   Jednak na początku UB  i MO w jednym stali domku. I była to "Bethania" na Haselbachstrasse (Reymonta - Gimnazjum nr 2)? W garnizonie swoja siedzibę miało również NKWD. Ciekawe, gdzie się mieściła? Może też w "Betanii"? I MO, i UB miała zawsze dobrą sowiecką opiekę.

Chester:

Przyznam się szczerze, że z pewną rezerwą od kilku miesięcy obserwowałem i czytałem posty i blogi namysłowian, ale odkąd entedy zaczął pisać pasjonujące historie o wojennej i powojennej historii Wilkowa oraz tajemnicach Namysłowa, vide: "Tajemnice Namslauer Adressbuch..." postanowiłem włączyć się z aktywną pomocą (aczkolwiek i z pewną obawą) w sprawie wyjaśnienia niektórych zagadek.
Mam nadzieję, że moje uwagi zostaną przyjęte życzliwie, życzyłbym sobie i portalowi, aby takich aktywnych pomocników było jak najwięcej i nie bali się pisać oraz dzielić swoimi uwagami i wspomnieniami o pasjonującej historii naszego miasta i powiatu.

Chesterze, dzieki za pochwały i uwagi. Postanowiłem nie gonić za sensacją - nie będę publikował żadnych list namysłowskich NSDAP-owców - tych, co to mieli zginąć w bunkrze na starym cmentarzu, a uciekli przed Rosjanami za Odrę, a potem nawet, gdzie pieprz rośnie. O indywidualnej odpowiedzialności brunatnych politruków można się będzie wypowiadać nie po wyliczeniu z "Namslauer Adressbuch..." najważniejszych danych personalnych nazistowskich funkcjonariuszy, ale po gruntownym zbadaniu dostępnych źródeł - choćby lektury prasy namysłowskiej - "Namslauer Kreisblatt" i "Namslauer Stadtblatt" - z lat 1936 - 41. O tym, kto i co robił "za Hitlera" w Namysłowie wiedzą tylko Niemcy i Rosjanie. Ci pierwsi wywieźli lub zniszczyli wszystkie archiwalia, a pozostałe dokumenty znalazły się w rękach Rosjan. Zastanowiło mnie, dlaczego we wspomnieniach nauczyciela Kartschoke,  Rosjanie wywożą ze szkoły w Wilkowie w sposób uporządkowany całą bibliotekę - z podręcznikami włącznie. Po co była potrzebna Rosjanom ta niemiecka makulatura? Fundamentem badań są zasoby biblioteczne, dokumenty gromadzące informację. Niestety, zostaliśmy  w Namysłowie i okolicy  ich pozbawieni. Nikt nie ma w naszym mieście nawet "głupiej" niemieckiej książki adresowej z 1940 r. Kto ma informację, rządzi światem i społeczeństem. Niestety, nie mamy dostępu do "uporzadkowanej niemieckiej informacyjnej  makulatury". Tak lekceważeni oficerowie radzieccy wiedzieli, co robią pozbawiając namysłowian  tych uporządkowanych  zbiorów. Z pozostałą w poniemieckich domach resztą drukowanych dokumentów obeszliśmy się lekceważąco - jak z makulaturą. Paliliśmy nią w piecu, spotkać ją można było pokrojoną i niepokrojoną w ustępach, bo język tych gazet i książek był nam obcy, a przeciez urodziliśmy się na tym samym kontynencie i na tej samej planecie. Czytając uważnie "Namslauer Adressbuch" spotkamy tysiące ślaskich nazwisk polskich. Niemcy wiedzieli, co robią wydając książki adresowe obcą czcionką - tym cholernym gotykiem. Oddzielili nas od tych śladów polskości na ziemi namysłowskiej na długie lata, ale nie na zawsze.

P>S> Postaram się powściagnąć swój złośliwy blogowy  jęzor. On przecież bardziej służy bieżącej poltyce, a nie prawdzie.

Komendantura radzieckiego garnizonu wojskowego mieściła się w restauracji i hotelu Pietzonka - była siedziba Powiatowego Komitetu PZPR - tzw "Biały Dom", budynek współczesnego Urzędu Skarbowego i PUP-u przy placu Wolności, bryła budynku i fasada tylko lekko przebudowane. Czyli pierwsza siedziba polskiej administracji - budynek dawnego pogotowia ratunkowego - znajdowała się w najbliższym sąsiedztwie Rosjan i "komiendanta goroda" majora Iwana Owsianki. Cóż za dysproporcje w wielkościach siedzib. Potężna machina wojskowej administracji sowieckiej kontra zalążek polskiej władzy w skromnym budyneczku. Nowacki usiłował być człowiekiem niezależnym, przeniósł szybko swoją upokarzającą siedzibę z dala od Rosjan. Walczył jak szeryf z sowieckim bezprawiem. Doprowadził do aresztowania dziwnej sowieckiej bandy, która rekrutowała się spośród pacjentów wojskowego szpitala, a wsławiła sie gwałtami w biały dzień, morderstwami i nawet napadem na pociąg Namysłów - Kępno i obrabowaniem wszystkich pasażerów. Wrocławskie NKWD niby aresztowała Sowietów-bandytów, ale po kilku dniach ich wypuściło. Banda w akcie zemsty śmiertelnie postrzeliła lewicowego szeryfa, zabiła towarzyszącą mu obstawę i przypadkowego gościa Nowackiego - ppor. Wajsa. Czy był to czerwony szwadron śmierci, ludzie od mokrej roboty z NKWD.? Trudno to będzie ustalić.

Szaleństwo represyjne UB zaczęło się zimą. Po śmierci "starosty ", a właściwie pełnomocnika rzaduTomasza Nowackiego. Po uruchomieniu ujęć wody pitnej, agregatów prądotwróczych browaru, nowoczesnej butelkowni i produkcji oranżady( listopad 45 r.), a potem produkcji piwa (połączonej z przeszkoleniem Polaków) Niemcy przestają być potrzebni. Wcześniej namslauerzy-pracownicy browaru stołują sie w restauracjach, otrzymują kartki żywnościowe i wypłatę. Traktowani  są dobrze. Ich pracami kierują sprowadzeni z Wrocławia anonimowi Niemcy  - inżynier i bawarski piwowar...

Oglądałem wczoraj budynki Austa przy Feldstrasse - za PRL-u ul. Feliksa Dzierżyńskiego - niezły patron KPMO i PUBP:), dzisiaj Józefa Piłsudskiego. Pierwszy to budynek Powiatowej Komendy Policji na fasadzie data budowy 1911, drugi, Apteka Pod Lwem - "erbaut" 1911-12. Oba budynki oddane prawie jednocześnie. Piękna architektura. Mistrz ślusarski Aust chyba  robił niezłe balustrady balkonów, dobry secesyjny gust. Polskie balustrady - ostatnio wymienione w jednej z kamienic - są jednak artystycznie słabsze. Ginie namysłowska niemiecka secesja. Trochę szkoda. Nie podoba mi się również ten beznadziejny kolorowy tynk - baranek. Aż się prosiło  o jakieś motywy roślinne, płynną linię, ale kto dzisiaj z murarzy to zrobi?

Z tym domkiem publicznym dla NSDAP w "Hotelu Nowy" Wały Jana III [Sobieskiego] to jednak chyba bujdy na resorach. Na planie Joachima Assmana dawne powojenne przedszkole jest również przedszkolem - tyle że ewangelickim.

"Namslauer Adressbuch" - ale z 1929 r. ma p. Jadzia Kawecka - bezdomny kustosz nieistniejącego muzeum. Kserokopie książki adresowej  dostarczył jej - wiadomo kto - Joachim Assman. Książka ma kapitalne indeksy ułatwiające wyszukiwanie. Ja kupuję "Adressbuch" na aukcji. Pisanie o historii Namysłowa bez tej pozycji jest niemożliwe.

Tym razem dzięki planowi miasta Joachima Assmana udało mi się ustalić, że powojenne kino "Zorza" mieściło się po części w kościele staroluterańskim. Od starszych namysłowian wiem, że w miejscu, gdzie znajdował się ekran, stały luterańskie organy. Był to kościół protestancki wyznania ewangelicko-augsburskiego. Tak więc market "Eko" mieści się po części w starym kościele i przede wszystkim w kinie, a na poddaszu  w części tego kościoła i kina  -  wybudowano hotel. Przed wojną też mieściło się tu kino - "Delli - Liechtspiele" - [Delli (z włoska jak Tivolli] - Zabawna, może Grająca Zorza]. Dzisiaj hol hotelu to hol dawnego niemieckiego i polskiego kina.

Drugi "Hotel Nowy" - dawniej ewangelickie przedszkole("Kindergarten") - to też własność kościoła, najpewniej staroluterańskiego. Planowi Assmana i jego nieznanej namysłowianom legendzie trzeba poświęcić cały artykuł.

Przedziwna jest historia miejsca, gdzie stoją dziś kasy "Eko" i kantor Marka Rzewuskiego. Najpierw Żydzi mieli tu dom pogrzebowy - zgodnie z tradycją znajdowal sie w połowie drogi między synagogą a starym kirkutem(park -plac Wolności), potem kościól staroluterański, po wojnie knajpka, następnie magiel, fryzjer, lombard z kantorem wymiany walut, w końcu market.

Adamie, wg Kazimierza Kulińskiego (Obozy pracy i zagłady rozmieszczone przez hitlerowców w powiecie namysłowskim w latach1939-1945) na terenie jednostki - w miejscu, gdzie znajduje się pomnik, znajdują się dwa masowe groby po ok. 500 osób. Miejsce musi być  dziś zarośnięte lasem. Ponadto ekshumowano niegdyś 24 ciała odnalezione w lesie w miejscu śmierci i pogrzebano ponownie obok pomnika. Pochowani to jeńcy wojenni, przede wszystkim Rosjanie. W Jastrzębiu mieścił się oddział pracy obozu jenieckiego w Łambinowicach.

Jesli chodzi o czas pobytu Rosjan w Jastrzębiu, to info znajdziesz w pracy magisterskiej "Historia Jednostki Wojskowej w Jastrzębiu" - dostępnej niegdyś w czytelni miejskiej biblioteki. Mnie kiedyś zdziwiła informacja, że ostatnimi Niemcami, którzy uzyskali pozwolenie na wyjazd z Polski była grupa 20 pracowników zatrudnionych przez Rosjan w Jastrzębiu.

Nadroj, czy mógłbyś podać tytuł tej sprzedanej przez Twojego wuja, a zakupionej przez "Jagielonkę", książki personalnej NSDAP. To ułatwiłoby jej namiar w zasobach bibliotecznych Wrocławia.

Namislaviaku, z tym orłem - herbem miasta Namysłowa to też mi coś nie grało przed laty. To patrzenie naszego orła z herbu na wschód. Pytałem o to odpowiedzialną w latach 90. za to z ramienia urzędu, p. Jadzię Kawecką. (Prawda jest taka, że wtedy odpowiadał za nasz herb ówczesny młody sekretarz miasta i gminy, a dzisiaj dojrzały wojewoda Ryszard Wilczyński). Pani Jadzia uśmiechała się wtedy tajemniczo. Dodawała - " tak jest oryginalnie". Sprawdzałem dzisiaj przedwojennego  orła miasta i powiatu namslauerów - "nie jest oryginalny" - patrzy normalnie na zachód. Carski orzeł dwugłowy patrzy na zachód i wschód, bo w godle tym zawarta jest idea mocarstwa mającego swoje interesy i w Europie, i w Azji. Zapatrzonego drapieżnie i na Zachód, i na Wschód.

Myślę, że jest to najzwyklejszy żart Kresowiaków z TMZN, przemycający ideę odzyskania ziem zabużańskich, idiotycznie zaakceptowany przez heraldyka i nowe władze miasta po 1990 r.. Początkowo myślałem, że komuś się "pomierdoliło" tylko dlatego, że robiono projekt piastowskiego orła herbowego na podstawie zachowanej "matrycy" pieczęci. Myślę, że to była i jest niepoważna sprawa z tym orłem zapatrzonym na Wschód. To trzeba zmienić. Podobnie jak flagę miasta i powiatu. Zresztą już mamy schizofrenię herbową - orzeł starostwa patrzy prawidłowo na zachód, a orzeł miasta  - nieprawidłowo - na wschód. Z tymi godłami i flagami ziemi namysłowskiej, również gmin, dzieją się niezłe hece. Podobnie jak z powojenną historią miasta. A że w heraldyce III RP wszystko jest względne, to widać po ostatniej zmianie herbu starostwa. Z pięciu czerwonych(?) rożyczek (Prusacy i Hencklowie-Donnersmarckowi mieli trzy) przeszliśmy na jedną w polu tarczy. Za starosty Maciąga symbolizowały one 5 gmin.  Za starosty Ilnickiego biała różyczka jest jedna, ale ma czerwone pole tarczy i zielone wstawki.

P>S> Gwiazda w herbie miasta i różyczka w herbie starostwa to symbole Maryjne. Matka Jezusa miała w przeszłości roztaczać patronat nad miastem. Kiedy o 21.00 słyszymy z wieży ratusza melodię  pieśni  "Maryjo, Królowo Polski..." to jest to nawiązanie do tego patronatu, zawartego również w herbie miasta i powiatu. Szokuje to gości odwiedzających Namysłów. Zrobiono chyba jeden krok za daleko. Dodam jeszcze, że wybitny znawca średniowiecznego Namysłowa, prof. Mateusz Goliński, nigdzie nie znalazł w źródłach historycznych potwierdzenia tego patronatu. Znaki ikonograficzne w starym herbie miasta i powiatu sugerują  jednak tę Maryjną opiekę.

Anton Adler - Parkstrasse 24 - Parkowa

Edmund Arndt - Y[?]orckstrasse 50 - 1 Maja

Panie Choinka:), na heraldyce się nie znam. Właściwie nie powinienem się wypowiadać. Wiem jednak, że w sprawie namysłowskiego orzełka w herbie miasta toczy sie spór miedzy heraldyczną szkołą wrocławską, opolską, a może i częstochowską. Jednym nie odpowiada, że orzełek piastowski nie ma nóżek i brzuszka. Drugim nie podoba się także orientacja dzioba na wschód. Nie wdając sie w XIV-wieczne niuanse związane jednak z pomyłką w orientacji orlej głowy, kropnąłem z grubej Berty. Haratnąłem - jak zwykle - w chyba opolskie autorytety. Przyznaję, przydałoby się więcej powściągu. Mierzyłem jednak wszystko prostą logiczną miarą oraz ideologią i symboliką zwrotu głowy orła.

Tradycja nie jest na wieczne czasy ustaloną martwą i niezmienna jak skała historią. Jest żywą opowieścią organizującą nasze współczesne i przyszłe życie społeczne. Legendy o piastowskim charakterze orła na Bramie Krakowskiej oraz pomyłce na pieczęci z czasów piastowskich są dzisiaj martwe. Choinko, dobrze, że je ożywiasz. Nie znałem ich. Są piękne. Nie znał ich lub kompletnie zlekceważył je heraldyk ustalający nowy herb starostwa, bo zmienił wszystko - dodał korpus, łapy i szpony, kazał orłowi spojrzeć znów na zachód - tak jak  przed XIV-wieczna pomyłką.

Dla mnie ten dziób zwrócony na wschód budował jedyną możliwie żywą kresową ideologię i legendę zwrotu głowy orła. Nie wydaje mi się , aby orzeł wykonany i zawieszony przez rzemieślników Karola IV Luksemburskiego miał piastowski charakter. Drapieżny dziób Luksemburgów zwrócony jest na wschód, skąd zawsze spodziewano sie polskich najazdów. Nie zawieszał go żaden polski Piast. Dlatego ta piastowska legenda upowszechniana po wojnie jest dla mnie martwa. Żywa jest dla mnie tylko ta kresowa odczytana przeze mnie historia. Innej nie potrafię w tym herbie odczytać.

Opowieść o piastowskim charakterze miasta jest przebrzmiałym mitem. Wiemy, kto zbudował Bramę Krakowską, Ratusz,  zamek, mury i kościół. "Namysłowscy <<nasi>> Piastowie" spoglądali na orła na Bramie Krakowskiej, kiedy wyruszali na wspólne z Krzyżakami podboje Litwinów, kiedy wyruszali pod Grunwald, walcząc w hufcach mistrza Urlicha. Wyruszali na Wschodnie Kresy chrzescijańskiego świata. W XIV w.  tęsknili za sławą, łupem i litewskimi niewolnikami. Ci po 1945 r. - za utraconą ojczyzną. W obu przypadkach "piastowski orzeł" dodawał im jednak otuchy.

Ta historia z oszukanym  "piastowskim orłem" miasta  i odmiennym orłem starostwa ma schizofreniczną postać. Dwie namysłowskie głowy ptaka, który nie wie, gdzie ma sie zwrócić - na Wschód czy na Zachód.  Jeden jest Namysłów, Namysłowski Kraj i Jedna jest Nasza Polska oraz Rodzinna Europa. Orzeł w herbie starostwa i herbie miasta powinien mieć jedną postać. Choinko, pokaż mi na świecie drugi taki przypadek, że orzeł  miasta i powiatu ma tak różną postać. Nie trzeba być heraldycznym mędrcem, aby zauważyć taki idiotyzm.

P>S>

Dla świętego spokoju proponuję dwugłowego orła w herbie miasta i powiatu, a niech będzie jak orzeł carski czy cesarski, do tego z połową korpusu i jedną kulawą nóżką,  z dwoma szponami. To dopiero będzie "oryginalna" hybryda, która pogodzi szkołę opolską, wrocławską, a może i częstochowską;)

No to, abyśmy wiedzieli, o czy dyskutujemy, dwa linki do oficjalnych herbów:

Starostwa

Miasta Namysłowa

No i wcale nie dla żartu;)

Karola IV Luksemburskiego - budowniczego murowanego Namysłowa, margrabiego Moraw i Śląska?, króla Czech, cesarza Niemiec

Zygmunta Luksemburskiego - króla Czech, cesarza Niemiec, syna Karola IV Luksemburskiegi, wnuka Kazimierza Welkiego, również mającego wiele do powiedzenia w Namysłowie, ale planującego z Krzyżakami i Wadysławem Opolczykiem, w ślad za tatusiem, rozbiór Polski

Wielki herb Czech (aktualny) - nasi sąsiedzi w swoim mniej znanym godle zawsze będą przypominać Polakom swoje - nie tylko dawne - aspiracje do Śląska 

średni herb Czechosłowacji (okres przedwojenny) - ciekawe, czy ten orzeł dolnośląski "Pepików" też jest piastowską pomyłką:)) No i tak jeszcze raz - bez żartów - radzę przeczytać opisy tego średniego herbu i wielkiego herbu Czechosłowacji.  Autorem projektu herbu jest "czeski Matejko:))" - Alfons Mucha.

Ciekawy jest również herb Protekoratu Czech i Moraw. Widać, że Hitler wybił z głowy Czechom ich odwieczną miłość do Dolnego Śląska;) Podobnie rzecz się miała z herbem Czech za komuny - Stalin wygasił Czechom te dolnoślaskie aspiracje, ale dodał nad łbem lwa świętą ruską gwiazdę.

Choinko,

Po pierwsze, z chęcią przeczytałbym, co na temat "piastowskiej pomyłki" i zwrotu głowy orła na Wschód w namysłowskim herbie mają do pwiedzenia heraldycy z Pragi i Wiednia. Czesi i Habsurgowie byli tu grubo wcześnie i dłużej niż Prusacy i Polacy.

Po drugie, wcale nie przekonuje mnie nawiązanie do tradycji pruskiego orła  - tej jak mawiał mój dziadek, powstaniec ślaski z Cieszyna gapy (wrony) - w przyjętym przez starostę Adama Maciąga starym herbie powiatu. Starosta miał swoją siedzibę na zamku i Starym Mieście na wieki przed Prusakami. W tłumaczeniu Kroniki Miejskiej wg Tadeusza Harjasza jest on nazywany kapitanem, ale w istocie był starostą okręgu. Mówienie, że od Prusaków zaczyna się nowożytne administrowanie Namysłowem i okręgiem to nieporozumienie.

Po trzecie, powiat namysłowski to przecież ziemia namysłowska (podoba mi się ta niemiecka nazwa kreis namslau, która oznacza okręg administracyjny, ale również grono ludzi). Powiat to nie tylko urzędnicy pruscy czy polscy i radni, ale i wspólnota. Jak łaczyć nas miał czarny orzeł pruski na starym herbie starostwa?  Co ma wspólnego z  gronem-wspólnotą namysłowian? Dla mnie będzie on czarną wroną - tak jak dla dziadka powstańca. Nie brońmy tego herbu wymyślonego za czasów starosty Adama Maciąga. Dla mnie jest on symbolem naszego serwilizmu. Ikoną historycznego fałszu, bo przesłania piastowską, luksemburską i habsburską tradycję miasta-okręgu.

Po czwarte, przytaczane przez Ciebie polskie w brzmieniu nazwiska z Adressbucha, majace świadczyć o piastowskim i polskim charakerze tej  ziemi właściwie niewiele znaczą. Znałem takich, co mówili nieoficjalnie gwarą, oficjalnie bardzo poprawną polszczyzną, straszliwie kaleczyli niemiecki, mieli polskie nazwiska jak Kluczniok, Małek, Zawada, Polak, Polaczek, ale uważali się za Niemców. Taki był ich wybór. Ślazaków zawsze fascynował niemiecki cywilizacyjny i techniczny rozwój, a także możliwość lepszego życia i zarobku. Wystarczy popatrzeć ilu glosowało w powiecie w 1933 i 36 na NSDAP, a ile na zarejestrowaną w kreis namslau partię polską.

Nie podoba mi się żaden herb namysłowski - ani miasta, ani stary starostwa, ten najnowszy obleci. Kiedy widzę chorągiew księstwa oleśnickiego w katedrze na Wawelu, tak bardzo podobną do naszego herbu, a  zdobyta przez Polaków pod Gunwaldem - trudno jest mi identyfikować się z tym dolnośląskim orłem. Pod jego skrzydłami walczyli u boku mistrza Urlicha wszyscy rycerze Ślaska - w tym namysłowianie. Jakoś trudno mi wybaczyć temu herbowemu orłowi mój wstyd i jego częstą zdradę.

P>S>

W opisie chorągwi krzyżackich zdobytych pod Grunwaldem("Banderia Prutenorum") Jana Długosza znalazłem taki frgment:

Chorągiew Konrada Białego, księcia oleśnickiego ze Śląska, którą osobiście prowadził sam książę Konrad z ludzi własnych; pod nią służyli rycerze jego właśni z księstwa wrocławskiego i Śląska. I sam książę Konrad został pojmany i pozbawiony zarówno chorągwi, jak całej swej fortuny, ale wypuszczony został na wolność z łaskawości Władysława króla polskiego.
Trzeba zaś wiedzieć, że ze wszystkich książąt śląskich czy też polskich nikt prócz tego Konrada oleśnickiego i Kazimierza, księcia słupskiego, czyli szczecińskiego nie przeszedł na stronę mistrza i Zakonu krzyżackiego z wieczną ich hańbą i wstydem, iż własną mowę i własną ojczyznę, wspierając wrogów chcieli rozszarpać i zniszczyć. Obu jednak oraz ich pojmanym rycerzom król Władysław przebaczył.

Widzę, że "piastowską pomyłką - tradycją" i zwrotem główki na Wschód inspirowała się również w lewicowym okresie Republika Weimarska. Ślaski Orzeł (Schlesischer Adler), czyli order zasługi za walkę z powstańcami polskimi o Śląsk.

Ta orientacja głowy orła na wschód to stara tradycja krzyżacka. Porównajcie sobie orła na krzyżu na  choragwi wielkiego mistrza krzyżackiego - tej spod Koronowa i Grunwaldu - z  chorągwią księstwa oleśnickiego - też spod Grunwaldu. No to jak z tą główką na Wschód - pomyłkowa tradycja piastowska czy krzyżacka:))???

Zwrot główki orła dolnąśląskiego na  Wschód nie jest żadnym oryginalnym wynalazkiem namysłowian. Nie wierzę w tę nawet XIII - wieczną pomyłkę "piastowskiego" rzemieślnika . Czy to znaczy, że wskutek niej przeszyto wszystkie chorągwie i średniowieczne flagi i proporce, na nowo przekuto herby na kamiennych płaskorzeźbach z wizerunkiem miejskiego orła? Ten średniowieczny  zwrot  na Wschód ma wg mnie krzyżacki rodowód. Tak jak gwiazda i różyczki, róża - też przecież symbole Najświętszej Marii Panny.

Na koniec dodam tylko, że kiedy arcyksiąże Maksymilian III Habsburg maszerował przed Byczyną na Kraków, był już koadiutorem, a właściwie faktycznym wielkim mistrzem  Zakonu  Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego. Kontynuował starą tradycję krzyżacką "Drang nach Osten". Zdecydowana część walczących po obu stronach to Polacy, bo to była wojna domowa. Ślązacy poszli kolejny raz na wojnę ramię w ramie z  Krzyżakami-Habsburgami i tym razem ze  Zborowskimi i Litwinami. Z takimi aspiracjami musieli mieć sztandary z orłami zwróconym główkami w lewa stronę:)

Jeszcze przed Konradem Mazowieckim Krzyżaków do Polski  - i to pod Namysłów  - sprowadził w 1222 roku Henryk Brodaty. Po raz pierwszy dowiedziałem się o tym przed laty czytając "Polskę Piastów" Pawła Jasienicy. Szczegółowo o osadnictwie Krzyżaków pod Namysłowem pisze także prof.  Mateusz Goliński w monografii "Namysłów - z dziejów miasta i okolic".  Henryk Brodaty osadził Krzyżaków w kluczu dóbr Lasocice (Sadogóra, Krzyżowniki) oraz Bandlowice (Rychtal, Zgorzelec ). Miasteczko Rychtal i wioski gminy Rychtal należały niegdyś do ziemi namysłowskiej, a w czasach pruskich wchodziły w skład namysłowskiego powiatu. Zainteresowanie Krzyżaków  ziemią namysłowską mija ok. 1249 roku - po najeździe Tatarów na Polską, ale na obszarach północnych ziemi namysłowskiej przeważa raczej osadnictwo niemiecko-walońskie. Nawet protoplasta nazwy miejscowości rycerz Baldwin miał starogermańskie imię, które z czasem odczuwano jako  romańskie, bo było ono bardzo popularne w średniowieczu we Flandrii.

Po raz drugi Krzyżacy pojawią się na ziemi namysłowskiej za cesarza Leopolda I, który w 1703 roku sprzedał im zamek w Namysłowie z wioskami Stare Miasto, Głuszyna, Woskowice Górne, Józefków, Polkowskie, Smarchowice Śląskie. Na początku XVIII w. byli oni strażnikami katolicyzmu, przykładnymi gospodarzami i szpitalnikami.

Problemy z flagą i herbem maja nie tylko namysłowianie, ale Dolnoślązacy. Miałem chyba nosa - z tym Grunwaldem i Krzyżakami;) Nowy herb i flaga Dolnego Śląska.

No tak - ta idea była i jest utopijna. Ale prawie każde polskie towarzystwo, kiedy sobie popiło za komuny śpiewało takie piosenki:

Pierwsza bomba - ale silna

I dojdziemy aż do Wilna

Druga bomba atomowa

I dojdziemy aż do Lwowa

Długo tęskniliśmy za Kresami. To się z czasem wypaliło. Ale ta myśl o powrocie choćby dwóch miast pojawiała się często podczas rozmowy nie tylko starszych przy wódce, którym się przysłuchiwałem. Tak można było sobie zaśpiewać na rauszu, ale nigdy nie można było o tym powiedziec oficjalnie, a tym bardziej napisać. Wszystkie publikacje TMZN podlegały ponadto wewnętrznej i partyjnej cenzurze. Długo ważono słowa, nim trafiły one na spirytusowy komitetowy czy urzędowy powielacz.  Nigdy nie żyłem tym mitem kresowym, ale znam wielu, którzy o tym natrętnie i głupio myślało.

Początkowo myślałem, że przyznam sie do swojej głupoty i niestrożności w zarodku dyskusji o dziwnym "piastowskim" herbie Namysłowa. Że przyznam się, że żałuję, że napisałem. Anonimie strzeliłeś w niby czuły punkt. Bardzo słabe zdanie. Teraz napisałbym je  inaczej - "W tym orle z głową skierowaną na Wschód była polska podświadoma kresowa tęsknota". Zresztą nikt nie stara się dokładnie wyjaśnić od lat, dlaczego taka orła i flagi miejskiej oraz starostwa postać. Nawet ta ostatnia zmiana herbu starostwa odbyła sie cichcem, nie mówiąc już o ustaleniach  poprzedniego godła. Ale w tym zdaniu była zawarta inna  prawda - nie rozumiem znaków swojego miasta,  a heraldyk nie powinien był zaakceptować takiego orła. Zresztą co to za herby (miasta i starostwa), że nawet zawodowi lokalni historycy nie rozumieją, dlaczego taka rożna jest ich postać?

No to żeby podgrzać atmosferkę proponuję jeszcze inny efekt radosnej twórczości "fachowców - heraldyków", czyli flagę starostwa. Zapraszam  nie tylko rastamanów, miłośników reggae i marychy  do dyskusji:

Flaga starostwa namysłowskiego (drugi raz kliknąć, by obejrzeć w całej zielonej okazałości)

Flaga miasta Namysłów (potem przeciągnąć stronę myszką w dół)

Nasze herby i flagi podlegają różnym koniunkturom politycznym. Heraldycy też im podlegają. Widać to ewidentnie na fladze powiatu. Nie znam się na heraldyce, ale jedno wiem, na "sztandarze" powiatu zielony - kolorek PSL-u - nie powinien być kolorem dominującym. Powinno być go najmniej - tak jak na herbie.

Z flagą miasta też czuję sie głupio. Ona mówi  - kapitulacja - już poddaliśmy się Niemcom:)) Za żadne skarby -  biel nie powinna być dominująca. Skoro żyjemy w woj. opolskim - to może gwiazda na herbie powinna być niebieska, tak jak w symbolice Maryjnej. Nowe barwy Dolnego Śląska to złoto( żółty) i czerń. Opolszczyzna ma kolor niebieski i złoty(żółty). Z barwami żłoto(żółć), czerń, błekit czułbym się Opolaninem - nie tylko Niemcem -  o rodowodzie dolnośląskim.

No to jak zaczynamy proces rehabilitacyjny Konrada VII Białego i jego oleśnicko-namysłowskiej chorągwi to "niezawodna" w takich momentach jest GW - Gazeta w Opolu:). Oto nasz kontrowersyjny Konrad VII Biały. Co byśmy w widzeniu historii byli subtelniejsi niż mistrz Jan Matejko. Chętnie jednak przeczytałbym reahbilitacyjnej opowieści o bracie Konrada VII Białego - Konradzie VIII Krzyżaku:) Zdecydowanie nie podoba mi się, że jeden i drugi ostro rezali husytów. Ich przeciwnikiem był chyba mój ulubiony bohater  z czasów dzieciństwa - Bolko Puchała. No i Dobek Puchała - ten spod Grunwaldu. No proszę, nie mogę pogodzić Konradów Oleśnicko-Namysłowskich z kolejnym dziecięcym polskim mitem. Jak Bolek Puchała z Polakami-husytami oblegał Namysłów,  kibicowałem mu całym sercem;)

No i co z tego, że zrekonstrujemy miejskiego orzełka zgodnie z zasadami sztuki heraldycznej, skoro nie będzie z tym herbem miasta identyfikowało się nasze sece?

Flaga powiatu i miasta, jakie są, każdy widzi. Czyżby nikt nie miał odwagi i ochoty skomentować tych flagowych absurdów?

Wracając do herbu naszego miasta, choinko, możesz mi powiedzieć, dlaczego nasz bardzo piastowski orzełek, nie ma na półksiężycu  krzyżyka z  opaski Henryka Pobożnego lub Henryka Brodatego? Mają ten element Piastowie Oleśniccy. Na pewno nasi Krzyżacy spod Głuszyny i Rychtala ruszyli w 1241 r. po Legnicę. No to wtedy przynajmniej byliśmy razem. To dla mnie ważne, buduje wspólnotę i krzepi. Dlaczego u licha ta gwiazda jest w naszym herbie czerwona. Czy tak było zawsze. O ile mnie pamięć nie myli, to orzeł na  Bramie Krakowskiej kuty w piaskowcu  został bezsensownie pomalowany farbą przy okazji ostaniego remontu wieży. Po wojnie to ta czerwona poniemiecka  czerwona gwiazda z witraża Urzędu Miejskiego pewnie bardzo podobała się komiendantowi goroda Namsłał i namysłowskim komunistom.

Choinka:

Dzięki za kolejną nieprzespaną noc - a miałem dzisiaj ochotę zabrać głos w sprawie namysłowskich burmistrzów - a czas iść spać. Może jeszcze będzie okazja. Za tydzień rok szkolny i koniec siedzenia po nocach.

Choinko, ale za to,  jaką mamy pasjonującą dyskusję herbową [z niecierpliwościa czekam na uaktywnienie Twoich ostatnich linków przez RedNacza lub Webmastera] - i pośrednio flagową. Weryfikujemy naszego orzełka heraldycznie(Ty) i ideowo (ja) - i  jakie ciekawe inne głosy - madzika, anonima z Oleśnicy, wreszcie namislawiaka, bo to on jest ojcem tego sporu.  Budujemy przecież naszą trudną - nie tylko herbową - tożsamość. Orzeł z herbu Namysłowa musiał być poddany takim omłotom. Wcześniej nikt tego nie zrobił. Z pokorą przyjmowaliśmy urzędowe "oryginalne" propozycje. Taki urzędowy sposób budowania symboli wspólnoty sprawił, że nasz orzełek stał się wyalienowany, a nasze sztandary zostały zawłaszczone. Krzepiące jest to, że  takiej herbowej i flagowej polifonicznej dyskusji nie ma nawet dr Nienałtowski:) Ona przywróci orłowi i fladze należną im godność.

Dodam jeszcze, że za żadne skarby nie wywieszę w oknie ani miejskiej, ani tym bardziej starościńskiej flagi. Mam podwójny uchwyt, cierpliwie będę czekał, aby obok biało-czerwonej załopotał sztandar, którym nie byłbym zażenowany.

Wracamy do tematu - na razie koniec dyskusji o naszych flagach i herbach. Prezes Tadeusz Wincewicz przesłał ;) "odcenzurowaną" stronę Adressbucha - Namysłowskie NSDAP. Bardzo dużo ciekawych informacji:))

Organizacja Partyjna NSDAP  "Środek" miała swoją siedzibę na Parkstrasse 10, po wojnie Parkowa 20, po zmianie 22, czyli w najpiękniejszej pożydowskiej namysłowskiej willi, tej z magnoliami, gdzie dzisiaj mieszka rodzina Dębskich. Co ciekawe, tuż po wojnie w tej willi mieszkał burmistrz Bolesław Obrębski z PPS. Mieszkałem zaraz po urodzeniu, w 1960 r., w oficynie tej willi, tam gdzie mieści się dzisiaj garaż, mam nawet zameldowanie wpisane w swojej pierwszej  książeczce zdrowia: Parkowa 20. Nie wiedziałem, że jako roczne dziecko mieszkałem nad garażem NSDAP-owskiej limuzyny:))

Na czele Grup Szturmowych SA - 21, 23,25/157 stał sekretarz sądowy Fritz Gornig, pewnie niegdyś Górnik.

Na czele Grupy Szturmowej SS 3/16 stał Julius Sichring, weterynarz miejski.

Na czele Narodowo-Socjalistycznego Szturmowego Skrzydła 10/30 stał z kolei nauczyciel Theodor Thienel.

Widać z tego, że przedwojenna niemiecka inteligencja angażowała się z całego serca i wszystkich swoich sił:))

W Namysłowie działały ponadto inne podstawowe organizacje partyjne NSDAP, którym patronowali "pruscy święci":

- Manfreda von Richthofena (lotnika)

- Ottona Bismarcka (prezydenta)

- Maxa Gohli (namysłowskiego bojówkarza SA)

- gen. Karla Litzmanna (stratega)

Dzisiaj już wiadomo, dlaczego na dworcu w Pawłowicach Namysłowskich, miejscowości, gdzie skonał Max Gohla, bojówkarza SA, którego "skasowali" socjaldemokraci - Gotschalk i Mueller - takie na peronach stare strzegomskie marmury:))

Jak się umiera z okrzykiem: Heil Hitler! -  na ustach, no to koniecznie zostaje się świętym:)) NSDAP-owski święty miał w Namysłowie swoją ulicę: Max Gohla Strasse - dzisiaj Szopena.

Madzik, tego Yorcka Wartenberga - też namslauera!( żona i teść urodzeni w Namysłowie, początek kariery wojskowej w naszym miastku)  - rozłożyłem niegdyś na czynniki pierwsze w tekście "Pruscy protoplaści Hansa Klossa". Polecam szczególnie post scriptum tekstu.

Muszę odswieżyć i uporządkować bibliograficznie dyskusję - m. in. ze względu na kapitalny wywód choinki146 na temat herbu Namysłowa.

- herby miasta i powiatu Namysłów - posty 20-21; 24-46 [Namislaviak, choinka146, entedy]

- NSDAP w Namysłowie - posty 7; 17; 18; 46, 48 [nadroj, chester, entedy]

- siedziby MO i UB w Namysłowie - posty 8; 9; 11 [chester, entedy]

- kino "Zorza" - post 14 [entedy]